Συλαμβανοντας τα μεγαλα καλαμαρια

Πώς θα συλλάβετε τις «βολίδες»!

Η σύλληψη ενός μεγάλου καλαμαριού? «δεν υπάρχει!». Μόλις η κοκκινοδιάφανη βολίδα αρπάξει με τα πλοκάμια της το ψεύτικο ψαράκι και καρφωθεί στις βελόνες του, το τράβηγμα και η δύναμη που νοιώθει στο καλάμι του ο ψαράς είναι απερίγραπτα?                                                                                                          

Τα ψάχνουμε σε κεφάλια με φυκιάδες, σε αποχές, κοντά στον αφρό, αλλά και λίγο πιο βαθιά.

Τα πεντανόστιμα κεφαλόποδα τα συναντάμε νύχτα ή ξημέρωμα, αλλά και τις υπόλοιπες ώρες της ημέρας ανάλογα με τις διαθέσεις τους. Τα ψάχνουμε σε κεφάλια με φυκιάδες ή σε αποχές ή κοντά στον αφρό, αλλά και παρακάτω, συνήθως εκεί που μαζεύονται μικρόψαρα, τα οποία αποτελούν τη λεία των καλαμαριών.

Τα καλαμάρια ψαρεύονται με καλαμαριέρες - ψαράκια που αγοράζουμε από τα καταστήματα ειδών αλιείας, απ’ όπου μπορούμε να προμηθευτούμε και συρμάτινες αρματωσιές ή αν προτιμάμε μπορούμε να δέσουμε δικές μας, χρησιμοποιώντας πετονιά.
Οι κλασικοί ψαράδες κρατάνε τη μάνα που είναι τυλιγμένη με καρούλα στο χέρι και ανεβοκατεβάζουν μέχρι να «χτυπήσει το καλαμάρι». Αυτός είναι μεν ο κλασσικός τρόπος, εγκυμονεί όμως τον κίνδυνο να χάσουμε ένα καλό και πολύ βαρύ καλαμάρι κατά την άνοδο της πετονιάς, διότι μπορεί να έχει πιαστεί μόνο από το μακρύ λεπτό πλοκάμι του και όχι από τα μικρά.
Καθώς τραβάμε την πετονιά και ενώ εκείνο ασκεί δύναμη προς τα κάτω, το πιθανότερο είναι να μην αντέξει το πλοκάμι και να σπάσει. Ετσι εμείς θα χάσουμε την «τηγανιά», ενώ εκείνο τρομαγμένο θα συμπαρασύρει και το υπόλοιπο κοπάδι, όπου το λιγότερο θα πρέπει να αλλάξουμε τόπο ψαρέματος...

Καλαμαριέρες - ψαράκια διαφόρων φωσφορούχων χρωμάτων για τη νύχτα και έντονο κόκκινο, πράσινο ή πορτοκαλί για την ημέρα.

                                                                                                                                                                   Η χρήση καλαμιού με μηχανισμό, είναι η ιδανική λύση. Καλάμι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε εκείνο που κάνουμε συρτή με μολύβι φύλακα ή και πιο ελαφρύ. Με τη χρήση του ο προαναφερόμενος κίνδυνος ελαχιστοποιείται, ή ακόμη και μηδενίζεται, διότι με την άνοδο του καλαμαριού και όποτε αυτό ασκεί πίεση προς τα κάτω, δουλεύουν τα φρένα του μηχανισμού, που τα έχουμε ρυθμίσει ανάλογα με το βάρος του, κι έτσι το πλοκάμι δεν σπάει, οπότε οδηγούμε το καλαμάρι στη βάρκα με ασφάλεια. Σε περίπτωση που έχει πιαστεί από τα κοντά του πλοκάμια, ε τότε τα πράγματα είναι ακόμη πιο απλά.
Η διαδικασίαΡίχνουμε την πετονιά μας κι αφού πατώσει σηκώνουμε μισή οργιά. Καθώς η βάρκα μας μετακινείται ανεβοκατεβάζουμε το καλάμι μας αργά πάνω κάτω, σηκώνουμε λίγο και επαναλαμβάνουμε μέχρι να συναντήσουμε το κοπάδι. Κατ’ αυτό τον τρόπο τα ψαράκια-καλαμαριέρες μοιάζουν ζωντανά, έτσι τα καλαμάρια ξεγελιούνται και απλώνουν τα πλοκάμια για να τα πιάσουν.
Εκείνη τη στιγμή αισθανόμαστε ένα βάρος, αμέσως τραβάμε με μια κοφτή κίνηση για να καρφώσουμε το κεφαλόποδο με τις βελόνες της καλαμαριέρας, ενώ μετά τυλίγουμε με σταθερό ρυθμό, ώστε να το φέρουμε στη βάρκα. Τα φρένα του μηχανισμού τα ρυθμίζουμε ώστε τη στιγμή που το καλαμάρι κάνει το πρώτο τράβηγμα να δουλέψουν τα φρένα, και μόλις σταματήσει να συνεχίζεται κανονικά η άνοδός του. Το πόσο θα σφίξουμε ή θα ελευθερώσουμε τα φρένα εξαρτάται από το πόσο μεγάλο και βαρύ είναι το καλαμάρι.
Προσοχή! Οταν επάνω στις βελόνες της καλαμαριέρας εντοπίσουμε βεντούζες καλαμαριών, αυτό σημαίνει ότι είναι χορτάτα και απλώς χτυπούν με το μεγάλο πλοκάμι το ψεύτικο ψαράκι μας.             

Η χρήση καλαμιού με μηχανισμό, είναι η ιδανική λύση, διότι με την άνοδο του καλαμαριού και όποτε αυτό ασκεί πίεση προς τα κάτω, δουλεύουν τα φρένα του μηχανισμού.

                                                                                                                                                         Αναζήτηση στο fish finder                                                           
Τα καλαμάρια τα αναζητούμε σε σημάδια που ξέρουμε ότι κυκλοφορούν αναζητώντας τροφή. O πιο σίγουρος όμως τρόπος είναι η χρήση fish finder, όπου απεικονίζονται σε κάποια ως μικρές κάθετες διακεκομμένες μαύρες γραμμές, σε κάποια άλλα κόκκινες, ενώ σε κάποια άλλα πράσινες.
Οι γέροι καλαμαράδεςΟι γέροι καλαμαράδες πάντως παλιά, τοποθετούσαν στη βάρκα ένα μικρό πυροφάνι, ή μια απλή λάμπα, ή μια λάμπα ασετυλίνης, που σκοπό είχε να φωτίζει την επιφάνεια σ' ένα μικρό βάθος και για μια περιορισμένη σχετικά περιοχή. Καλάριζαν στη θάλασσα την πετονιά, η οποία αποτελείτο από ένα απλό γερό νήμα, ή πετονιά, στο οποίο έδεναν την καλαμαριέρα.
Η καλαμαριέρα όμως εκείνες τις μέρες ήταν διαφορετική. Αποτελείτο από ένα μεταλλικό μολυβωμένο σώμα ή από μολύβι μόνο, που συνήθως βάφοταν άσπρο. Το σχήμα αυτού του τεχνητού δολώματος για καλαμάρια, έμοιαζε με μια μεγάλη ελιά, ενώ στην άκρη υπήρχε μια σειρά από βελόνες πολύ μυτερές, τοποθετημένες ακτινωτά, οι οποίες ήταν στραμμένες προς τα πάνω.
Αλλοι τύποι καλαμαριέρας, ήταν εκείνες που αποτελούντο από έναν μεταλλικό χρωμιωμένο σωλήνα, που στην μια άκρη του είχε το δαχτυλίδι με το οποίο συνδεόταν το νήμα και στην άλλη άκρη οι βελόνες που ήταν λοξά γυρισμένες προς τα πάνω σε ακτινωτή διάταξη, όπως στον προηγούμενο τύπο. Χρησιμοποιούσαν την καλαμαριέρα χωρίς άλλο δόλωμα, ενώ άλλοι έδεναν στο σώμα της καλαμαριέρας ένα ψάρι, ένα πόδι από κότα, ή ένα κομμάτι λαρδί. Αυτή η τροφή είχε σκοπό να κρατά καλύτερα το καλαμάρι όταν ψαρεύεται.                                                                                                   

Απόσταση καλαμαριέρας από καλαμαριέρα 40 έως 60 πόντους.

Μια «καλή» μέραΚατά τις 8.00 το πρωί και μετά από μια σύντομη πλεύση, σταματήσαμε και βγάλαμε τα εργαλεία πού είχαμε ετοιμάσει. Αγκυρα δεν ρίξαμε. Αφήσαμε το φουσκωτό να το παρασύρει το τριάρι που φυσούσε. Το βυθόμετρο έδειχνε από 85 - 90 μέτρα, ήταν η ξέρα που θέλαμε με τις πυκνές φυκιάδες, όπου συχνάζουν ψαράκια και στήνουν τα καρτέρια τους τα καλαμάρια για να φάνε. Τα ψεύτικα ψαράκια μας ήταν στη θέση τους δεμένα, όπως προαναφέραμε, οι πετονιές ξετυλίχτηκαν και οι μολυβήθρες άρχισαν την τρελή τους πορεία προς τον βυθό.
Σε λίγη ώρα είχαμε τα πρώτα αποτελέσματα. Η καλαμαριέρα είχε τσακώσει από τα μουστάκια το πρώτο καλαμάρι πού ακολούθως οδηγήθηκε στο ψυγείο, αφού μου έριξε μια γερή πιτσιλιά! Το ανέβασμα του καλαμαριού, χαρακτηρίζεται απ' το σημαντικό βάρος - αντίσταση στην πετονιά, που οφείλεται στο γεγονός ότι το ανοίγει σαν ομπρέλα και προσπαθεί να κατευθυνθεί προς τον βυθό. Οταν βγει στην επιφάνεια μαζεύεται απότομα και αποβάλει νερό, συνήθως μαζί με μελάνι. Αυτός είναι άλλωστε και ο τρόπος με τον οποίο κινείται μέσα στην θάλασσα.
Η αντίσταση του καλαμαριού είναι αρκετή, αν δε ένα καλαμάρι είναι μεγαλύτερο από κιλό, τότε πραγματικά για να το ανεβάσουμε με το χέρι χρειάζεται κόπος. Με καλάμι και μηχανισμό όμως τα πράγματα απλοποιούνται. Η τύχη πάντως μας χαμογέλασε εκείνη την ημέρα και δεν είχαμε παράπονο! Φτάνοντας στο λιμάνι μας περίμενε η υπόλοιπη συντροφιά, με καλό κρασί και τσίπουρο, ενώ τα καλαμάρια τηγανίστηκαν ολόκληρα και σβήστηκαν με ξύδι. Ο μεζές ήταν αριστουργηματικός.                                                                                                                                   
ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ
Αρματωσιές και ψαράκια
Δένουμε πάνω σε πετονιά 60 mm, τρεις έως πέντε, καλαμαριέρες - ψαράκια (προτείνουμε χωρίς ενσωμάτωμένο βαρίδι) διαφόρων φωσφορούχων χρωμάτων για τη νύχτα, ενώ προτιμούμε έντονο κόκκινο, πράσινο ή πορτοκαλί για την ημέρα. Το παράμαλλο είναι μήκους 5 - 10 πόντων, διαμέτρου 30 - 45 mm, σε απόσταση καλαμαριέρας από καλαμαριέρα 40 έως 60 πόντους, ενώ η απόσταση αυτή αυξάνεται όσο πιο βαθιά ψαρεύουμε. Στο τέλος δένουμε βαρίδι σε σχήμα αχλαδιού, που καλό θα είναι να διαθέτει και στριφτάρι, διαφορετικά δένουμε επάνω του στριφταροπαραμάνα.
Αν υπάρχουν καλαμάρια στα ρηχά (10 - 15 μέτρα) καλό είναι να χρησιμοποιούμε μόνο μια καλαμαριέρα δεμένη σε απόσταση από το βαρίδι τόση, ώστε το ψεύτικο ψαράκι να βρίσκεται περίπου 10 - 30 πόντους πάνω από την φυκιάδα. Αν υποθέσουμε ότι η φυκιάδα είναι περίπου 1 μέτρο το παράμαλλο θα δεθεί στο 1,20 από το βαρίδι. Ετσι, μόλις το μολύβι πατώσει, το ψαράκι θα πλέει 20 έως 30 πόντους επάνω από τα φύκια και θα αποτελεί μεγάλο δέλεαρ για το καλαμάρι.
Kείμενο-Φωτογραφίες Νίκος Λυμπερόπουλος