Τα ψάρια και οι εποχές τους μηνας ΜΑΡΤΙΟΣ

Η «Bασίλισσα του Βυθού»

Συναγρίδα: Η «Bασίλισσα του Βυθού»

Στους παλαιότερους ψαράδες ήταν γνωστή ως η «βασίλισσα του βυθού», ενώ για όλους τους αλιείς, ερασιτέχνες και μη, αποτελεί διακαή πόθο και ένα πολύτιμο… θήραμα για τη συλλογή τους.             

Η «πολύχρωμη» συναγρίδα (Dentex Dentex) ξεχωρίζει για την εξαιρετική της γεύση. Ανήκει στην οικογένεια των σπαρίδων και συναντάται τόσο στη Μεσόγειο όσο και στις ακτές του βορειοανατολικού Ατλαντικού. Όπως αρμόζει βέβαια σε μια «βασίλισσα», η συναγρίδα δεν αρέσκεται σε σκουλήκια, οπότε οι «υποψήφιοι θηρευτές» θα πρέπει να στραφούν σε μεγάλα και ακόμα καλύτερα, ζωντανά δολώματα (καλαμάρι, ζαργάνα, καλογριά και μικρά αφρόψαρα), ικανά να τραβήξουν την προσοχή της.
Με σχήμα ωοειδές και έντονο ροζ, ασημί και κόκκινο χρώμα τίποτα δε μαρτυρά ότι η συναγρίδα είναι ένα επιθετικό ψάρι, με δυνατούς κυνόδοντες και στις δύο γνάθους, που αρέσκεται να σκοτώνει το θήραμα της πριν το φάει. Της αρέσει να ζει σε ρηχά νερά (βραχώδεις βυθούς με καθαρά νερά), 1 έως 5 χιλιόμετρα μακριά από την ακτή, σε βάθος από 15-20 μέτρα, αλλά μπορεί να την συναντήσεις και στα 200 μέτρα. Το μήκος του σώματος της κυμαίνεται περίπου στα 50 εκατοστά αν και μπορεί να φτάσει και το ένα μέτρο. Το βάρος της δε, μπορεί να φτάσει έως και τα 14 κιλά, ενώ ανεπίσημα τον Σεπτέμβριο του 2014 καταγράφηκε ψαριά συναγρίδας από ερασιτέχνες αλιείς της Ξάνθης, 16,2 κιλών. 

Περίοδοι αλίευσης

Η καλύτερη περίοδος για την αλίευση της είναι οι μήνες Ιούνιος και Οκτώβριος, όπου η συναγρίδα αφήνει τον βυθό της θάλασσας και ανεβαίνει σε πιο ρηχά νερά. Κάτι που της αρέσει να κάνει και τις πρωινές ώρες. Μιλώντας με ερασιτέχνες αλιείς, μας επισημαίνουν πως η συναγρίδα «αγαπάει τους κάβους, τις ξέρες, να ακολουθεί τα θαλάσσια ρεύματα που μεταφέρουν τους μικροοργανισμούς και αποτελούν καλή διατροφική πηγή αλλά και να αναδύεται τις μέρες με έντονη ηλιοφάνεια ή πανσέληνο». Μέρες με έντονη βροχή ή περίοδοι παρατεταμένης βροχόπτωσης δεν αποτελούν τις κατάλληλες συνθήκες για τους επίδοξους κυνηγούς του συγκεκριμένου ψαριού.

Πώς την πιάνεις

Η συναγρίδα κινείται κυρίως σε κοπάδια, σε βραχώδεις βυθούς, όπου μπορεί πιο εύκολα να αιφνιδιάσει τα θύματά της. Επίσης, από τον Σεπτέμβριο μέχρι και τον Νοέμβριο, το ψάρι έχει την τάση να βγαίνει και στα ρηχά, αποτελώντας το πιο περιζήτητο αλίευμα των παράκτιων ψαράδων με χρήση καλαμιού.
Ο πιο συνήθης τρόπος αλιείας αυτού του «θαλάσσιου κυνηγού», όμως, είναι με «συρτή». Όπως εξηγούν στην «ΥΧ» οι αλιείς, αυτή η τεχνική στο ιδιαίτερα βραχώδες ανάγλυφο του πυθμένα που ζει η συναγρίδα «θέλει εμπειρία, καθώς εύκολα τα αγκίστρια μπορούν να σκαλώνουν στα βράχια». Άλλοι τρόποι ψαρέματος είναι με «καθετή» από βάρκα με διπλά αγκίστρια ή με τη μέθοδο της «ζόκας», καθώς και για αρχάριους ερασιτέχνες ψαράδες από τη στεριά με «πεταχτάρι» μονάγκιστρο.

Ζωντανά δολώματα

Η επιλογή του κατάλληλου δολώματος είναι το Α και το Ω και το δέλεαρ για να «τσιμπήσει» η συναγρίδα. Οι ενδιαφερόμενοι έχουν στην επιλογή τους δύο κατηγορίες δολωμάτων, αυτή των νωπών-ψαροδόλια (σαρδέλα-φρίσσα) και αυτή των ζωντανών.
Το «ιδιότροπο» αυτό ψάρι βέβαια προτιμά τα ζωντανά δολώματα, καθώς μιλάμε για έναν αληθινό κυνηγό. Η Καλόγρια, ο Γύλος, το Μπαρμπούνι, η Ζαργάνα, η Σουπιά και το Καλαμάρι μπορούν να φέρουν το πολυπόθητο αλίευμα στα αγκίστρια των ψαράδων καθώς έχουν τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Η χρήση σκουληκιών δεν συνίσταται, ενώ μία συμβουλή για όσους καταφύγουν στην κατηγορία των νωπών-ψαροδόλια είναι αφού τα προμηθευτούν να τα τοποθετήσουν σε σφραγισμένο δοχείο με θαλασσινό νερό και πάγο.
Καθώς έχει την τάση να προκαλεί ακαριαίο θάνατο στα θύματα της, η «βασίλισσα του βυθού» χτυπά κατευθείαν στο κεφάλι του θηράματος της. Σε αυτή την περίπτωση και για να μην κοπεί η μισίνα με την οποία είναι δεμένη το αγκίστρι, ο ψαράς θα πρέπει να χρησιμοποιήσει ειδικό συρματόσχοινο (κατά προτίμηση λεπτού που δεν επηρεάζει τη πλεύση του δολώματος) για τη δόλωση του δολώματος.
Ανάλογα με το μήκος που έχει το κάθε δόλωμα, ο υποψήφιος θηρευτής συναγρίδας θα πρέπει να φροντίσει να τοποθετήσει κατά μήκος και σε ικανοποιητικές αποστάσεις έως και τέσσερα αγκίστρια. Έτσι, ο ψαράς θα εξασφαλίσει πως το ψάρι δε θα επιτεθεί σε κάποιο σημείο του δολώματος που δεν καλύπτεται από αγκίστρι, θα καταναλώσει το γεύμα της και θα εξαφανιστεί, πολλές φορές χωρίς καν ο αλιέας να νιώσει τράνταγμα στο καλάμι του.                                                 

ΣΦΥΡΙΔΑ

Λατινικός τίτλος:

Epinephelus aeneus

Χαρακτηριστικά:

Συστηματική κατάταξη: Βασίλειο: Ζώα (Animalia) Φύλο: Χορδωτά (Chordata) Κλάση: Ακτινοπτερύγιοι (Actinopterygii) Τάξη: Περκόμορφα (Perciformes) Οικογένεια: Σερρανίδες (Serranidae) Υποοικογένεια: Επινεφελίνες (Epinephelinae) Γένος: Epinephelus Είδος: Epinephelus aeneus Μέγιστα μεγέθη: Μπορεί να φτάσει τα 25 kg σε βάρος και τα 120 cm σε μήκος. Ως μέγιστη ηλικία θεωρούνται τα 17 χρόνια. Επιστήμονες βρήκαν ότι ένα ψάρι 9,7kg είναι περίπου 8 χρονών στα αιγυπτιακά νερά. Εξωτερικά χαρακτηριστικά: Το χρώμα της σφυρίδας είναι χαρακτηριστικό: πράσινο σκούρο προς χάλκινο κάποιες φορές καθώς και καφέ σκούρο. Κάθετα στο σώμα μιας ενήλικης σφυρίδας, δημιουργούνται 4-5 ραβδώσεις γκρι ή σε διάφορες αποχρώσεις του πράσινου. Έχει χαρακτηριστικό βαθύ-πράσινο χρώμα ματιών και το ουραίο πτερύγιο του ψαριού είναι στρόγγυλο.

Βιολογία:

Η σφυρίδα είναι πρωτόγυνο ερμαφρόδιτο είδος, όπως ο ροφός. Ωριμάζει πρώτη φορά ως θηλυκό σε βάρος 2,2-3 kg. Αλλαγή φύλου συμβαίνει όταν το ψάρι φτάνει κοντά στα 9 kg όμως έχουν βρεθεί και αρσενικά λιγότερων kg (στα νερά της Τυνησίας). Σε βάρος των 3 kg και σε μήκος περίπου 50-60cm τα ψάρια παράγουν περίπου 1.000.000 ωάρια ενώ όσο μεγαλώνουν τόσο μεγαλώνει και ο αριθμός των παραγόμενων ωαρίων. Μπορεί να φτάσει να παράγει και πάνω από 12.000.000 ωάρια ένα ψάρι όταν έχει μήκος περίπου 87cm και βάρος 12.6kg. Εντούτοις, τα ωάρια κατά τη γονιμοποίηση, η οποία είναι εξωτερική, δεν γονιμοποιούνται όλα οπότε τα αυγά που προκύπτουν είναι λιγότερα. Η αναπαραγωγική περίοδος είναι το καλοκαίρι.

Μέγιστο μήκος:

120 cm

Μέγιστο βάρος:

25.00 kg

Που το βρίσκουμε:

Προτιμά να σχηματίζει θαλάμια σε σημεία με αμμώδη ή λασπώδη σύσταση, συνήθως σε πλάκες και μεγάλους βράχους που έχουν στη βάση τους άμμο και ποσειδωνία. Το χειμώνα πλησιάζει σε πιο ρηχά νερά, αλλά κατά κανόνα το καλοκαίρι βρίσκεται σε βαθειά νερά. Σχηματίζει επίσης και κοπάδια. Τρέφεται με ψάρια (58%), κεφαλόποδα (10%) και καβούρια (10%). Βασίζεται στην όραση για τη σύλληψη της τροφής της. Μπορεί να βρεθεί σε βάθος μέχρι 200 m.                                                       

ΓΑΥΡΟΣ

Ο Γαύρος ή γάβρος (Engraulis encrasicolus) είναι ψάρι, γνωστό ήδη από την αρχαιότητα. Επίσης είναι γνωστό και με το όνομα αντζούγια ή και χαψί.


Μήκος: Το μήκος του γαύρου φθάνει μέχρι τα 20 εκατοστά.

Χρώμα: Η ράχη και τα πλευρά του είναι πρασινογάλαζα, ενώ η κοιλιά του είναι λευκή προς το ασημί και γυαλιστερή.

Μορφολογία: Το σώμα του είναι μακρόστενο και έχει μεγάλο στόμα.Το επάνω σαγόνι είναι μεγαλύτερο από το κάτω.

Βάρος: -/-

Περιοχές - Εποχή: Την Άνοιξη και το καλοκαίρι το ζει στον αφρό της θάλασσας. Τον Χειμώνα ζεί σε πιο βαθιά νερά.

Τρόποι ψαρέματος: Ψαρεύεται κυρίως από επαγγελματίες με μηχανότρατες και γρι γρι.                  

ΛΥΘΡΙΝΙ

                                     

ΤΣΙΠΟΥΡΑ

                             

ΣΑΡΓΟΣ

                              

ΧΤΑΠΟΔΙ

                             

ΚΟΥΤΣΟΜΟΥΡΑ

                              

ΜΠΑΡΜΠΟΥΝΙ

                              

ΠΑΛΑΜΙΔΑ

                              

ΣΠΑΡΟΣ

Nular seabream - Σπάρος (Diplodus annularis)
Ο σπάρος: Απ΄ τα πρώτα ψάρια του ερασιτέχνη ψαρά. Βρίσκεται σχεδόν παντού. Ψαρεύεται με πεταχτάρι, καλάμι, καθετή, και σχεδόν όλα τα δολώματα. Ψαρεύεται με πετονιά και ψαροτούφεκο. Ο σπάρος έχει μέτριο μήκος και το πλάτος του είναι αρκετά μεγάλο. Ξεχωρίζει από τα άλλα ψάρια στο σχήμα και το μέγεθος αλλά και το χρώμα του είναι γκρι γυαλιστερό με μια μαύρη γραμμή δίπλα στο κεφάλι. Στο νησί υπάρχουν αρκετοί σπάροι στα ρηχά αλλά και τα βαθιά νερά.                                                                                                           

ΜΕΝΟΥΛΑ η ΜΕΛΑΙΝΑ

     Η μένουλα ή μέλαινα όπως λέγεται στη Σαμοθρακίτικη διάλεκτο είναι ένα μικρό ψάρι που συγγενεύει με την τσέρουλα και την μαρίδα. Ζεί σε κοπάδια που φτάνουν τις πολλές εκατοντάδες άτομα. Τρέφεται με άλλα μικρά ψαράκια και οστρακοειδή. Η επιστημονική της ονομασία είναι μαίνη η κοινή. Το χρώμα της είναι πρασινόμαυρο με χρυσές αναλαμπές στα πλευρά.Τον Μάρτιο και τον  Μάιο που είναι αυγωμένη είναι πολυ νοστιμη .Τον αλλο καιρο το κρεας της ειναι ανοστο                                                                           

ΣΤΕΙΡΑ

Η Στείρα ή Στήρα (Epinephelus costae) είναι ψάρι της οικογένειας των Σερρανίδων.


Μορφολογία: Το σώμα της στήρας είναι πιο μικρό από αυτό του ροφού και του βλάχου, αλλά και περισσότερο στενόμακρο σε σύγκριση με τα υπόλοιπα δύο. Η στήρα, σε αντίθεση με το ροφό, δεν έχει κυνόδοντες και το κάτω σαγόνι της εξέχει αρκετά.

Μήκος: Το μήκος της φτάνει μέχρι και τα 140 εκατοστά

Βάρος: Το βάρος της τα 7 κιλά αλλά στα νερά μας σπάνια ξεπερνά τα 5 κιλά.

Χρώμα: Έχει καστανή ράχη και σκούρα απόχρωση. Έχει σχεδόν ίδια μορφή στις περισσότερο γέρικες, ενώ στις νεαρότερες έχει και 5-6 σκούρες παράλληλες γραμμές, οι οποίες ξεθωριάζουν όταν το ψάρι μεγαλώσει, αλλά παραμένουν ευδιάκριτες. Επίσης τα ενήλικα έχουν και χρυσή κηλίδα πίσω και πάνω από το βραγχιακό κάλυμμα.

Περιοχές - Εποχή: Ζει μέσα σε τρύπες και σπηλιές σε ξέρες και τραγάνες. Μπορούμε να την βρούμε κοντά στην ακτή αλλά και σε μεγάλα βάθη μέχρι και 100 μέτρα.

Τρόποι ψαρέματος: Ψαρεύεται με καλάμι, παραγάδι, συρτή βυθού και ψαροντούφεκο. Έχει μια ιδιαίτερη προτίμηση στα ζωντανά δολώματα παρ' όλα αυτά επειδή είναι λαίμαργο ψάρι δεν θα διστάσει να χτυπήσει σε ότι δόλωμα και να χρησιμοποιήσετε.                                                                                                              

ΡΟΦΟΣ

                        

ΧΕΛΙ

Τα χέλια είναι ψάρια της τάξης Εγχελυόμορφα (Anguilliformes). Η τάξη περιλαμβάνει 20 οικογένειες, 111 γένη και 800 είδη. Τα περισσότερα χέλια είναι αρπακτικά ψάρια. Ο όρος χέλι χρησιμοποιείται και για άλλα είδη που δεν είναι μέλη της τάξης, όπως για παράδειγμα το ηλεκτροφόρο χέλι. Έχουν επίμηκες σώμα, σαν φίδι, με μήκος από 5 εκατοστά μέχρι 4 μέτρα. Τα χέλια δεν έχουν πυελικά πτερύγια, ενώ αρκετά είδη δεν έχουν και θωρακικά πτερύγια. Τα ραχιαία και πρωκτικά πτερύγια έχουν ενωθεί και σχηματίζουν μια ενιαία κορδέλα κατά μήκος μεγάλου μέρους του σώματός τους.
Τα περισσότερα χέλια ζουν στον ωκεανό, σε ρηχά κυρίως νερά, χωμένα στην άμμο, τη λάσπη ή ανάμεσα σε βράχια. Τα περισσότερα χέλια επίσης είναι νυκτόβια και σπάνια παρατηρούνται. Βέβαια, υπάρχουν και εξαιρέσεις. Για παράδειγμα, μέλη της οικογένειας Anguillidae συχνά ζουν σε γλυκά ύδατα, όπως για παράδειγμα το ευρωπαϊκό χέλι, το οποίο ζει σε ποτάμια μέχρι να είναι έτοιμα να αναπαραχθούν, οπότε και μεταναστεύουν στη θάλασσα των Σαργασσών και δε γυρνούν ποτέ. Τα μικρά χέλια φτάνουν στη Ευρώπη με το ρεύμα του Κόλπου. Επίσης, χέλια έχουν παρατηρηθεί σε βάθος 4 χιλιομέτρων.